ΙΣΤΟΡΙΑ             

  Το τζαμί χτίστηκε μεταξύ 1609 και 1616 με διαταγή του σουλτάνου Αχμέτ Α' -από τον οποίο πήρε και το όνομά του- όταν αυτός ήταν σε ηλικία 20 ετών. Βρίσκεται στο παλαιότερο τμήμα της Κωνσταντινούπολης, κοντά στην τοποθεσία του αρχαίου Ιπποδρόμου (Ατ Μεϊντάνι), και απέναντι (δυτικά) από την Αγία Σοφία.

Είναι επίσης πολύ κοντά στο Τοπ Καπί, τόπο διαμονής των Σουλτάνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μέχρι το 1853, που είναι στη συνέχεια της Αγίας Σοφιάς, ανατολικά, επί της ευρωπαϊκής ακτής του Βόσπορου. Για κάποιον που βλέπει την παραλία από τη θάλασσα, οι θόλοι και οι μιναρέδες του Μπλε τζαμιού δίπλα στην Αγιά Σοφιά κυριαρχούν στη θέα της Κωνσταντινούπολης.

    Το τζαμί αυτό χτίστηκε στο κέντρο της νοτιοδυτικής πλευράς του ιπποδρόμου επίτηδες απέναντι από την Αγία Σοφία, έτσι ώστε να δεσπόζει κατά την προσέγγιση των πλοίων. Η κατασκευή αυτού του οικοδομήματος είχε τόσο ενθουσιάσει τον νεαρό Σουλτάνο που λέγεται ότι και ο ίδιος εργάσθηκε για την ανέγερσή του. Δυστυχώς όμως για τον ίδιο τον Σουλτάνο δεν πρόλαβε να χαρεί πολύ το περίλαμπρο αυτό οικοδόμημα λόγω του θανάτου του ένα μόλις χρόνο μετά το άνοιγμα των θυρών του. Μάλιστα, έχει ταφεί μέσα στο τζαμί. Σήμερα, και τα δυο κτίρια συναποτελούν ένα μοναδικό ιστορικό και αρχιτεκτονικό σύνολο.

Το τζαμί έγινε γνωστό στη Δύση σαν "Μπλε Τζαμί" λόγω της κυριαρχίας του μπλε χρώματος στην εσωτερική του διακόσμηση. Παρόλα αυτά, το μπλε χρώμα δεν ήταν μέρος της αρχικής διακόσμησης του τζαμιού και στις μέρες μας έχει ξεκινήσει η διαδικασία αφαίρεσής του. Σήμερα, το τζαμί δεν δίνει ιδιαίτερα την εντύπωση του "μπλε" στους επισκέπτες.

                                                                                                                                         ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ

     Ο κεντρικός κύβος σκεπάζεται από ένα βαθμιδωτό σύστημα θόλων και ημίθολων, που κορυφώνεται στον κεντρικό θόλο, οι διαστάσεις του οποίου είναι 33 μέτρα διάμετρος και 43 μέτρα ύψος στο κεντρικό του σημείο. Το συνολικό αποτέλεσμα χαρακτηρίζεται από τέλεια οπτική αρμονία και οδηγεί το μάτι στην κορυφή του θόλου.

Το Μπλε Τζαμί είναι το μοναδικό στην Τουρκία που έχει έξι μιναρέδες. Όταν αποκαλύφθηκε ο αριθμός των μιναρέδων, ο Σουλτάνος κατηγορήθηκε για αλαζονεία, καθώς εκείνη την εποχή τον ίδιο αριθμό μιναρέδων είχε και η Κάαμπα στη Μέκκα. Ο Αχμέτ ξεπέρασε το πρόβλημα πληρώνοντας για να χτιστεί ένας έβδομος μιναρές στο τζαμί της Μέκκας.

Στο κατώτερο εσωτερικό μέρος το τζαμί κοσμείται με περισσότερα από 20.000 χειροποίητα κεραμικά πλακάκια, φτιαγμένα στο Ίζνικ (Νίκαια στην αρχαιότητα). Τα ανώτερα επίπεδα είναι βαμμένα. Περισσότερα από διακόσια παράθυρα με περίτεχνα σχέδια από βιτρώ αφήνουν να περάσει φυσικό φως, που στις μέρες μας ενισχύεται από πολυέλαιους. Οι διακοσμήσεις συμπεριλαμβάνουν στίχους από το Κοράνι, πολλοί απ' τους οποίους αποτυπώθηκαν από τον Σαίντ Κασίμ Γκουμπάρι, που θεωρούνταν ο κορυφαίος καλλιγράφος της εποχής. Τα πατώματα καλύπτονται με χαλιά που δωρίζουν οι πιστοί και αντικαθίστανται τακτικά.

Το πιο σημαντικό στοιχείο της εσωτερικής αρχιτεκτονικής είναι το μιχράμπ, δηλαδή η κόγχη προσευχής, φτιαγμένο από λεπτοδουλεμένο μάρμαρο, και με τους πλαϊνούς τοίχους σκεπασμένους από κεραμικά πλακάκια. Στα δεξιά του μιχράμπ βρίσκεται το μινμπέρ, δηλαδή ο άμβωνας, όπου στέκεται ο ιμάμης κατά τη διάρκεια της μεσημεριανής προσευχής της Παρασκευής ή των ιερών ημερών. Το τζαμί έχει σχεδιαστεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε, ακόμα κι όταν είναι γεμάτο κόσμο, όλοι να μπορούν να βλέπουν και να ακούν τον μάμη.

                         Το Μπλε Τζαμί τη νύχτα.

   Καθένας από τους μιναρέδες έχει τρία μπαλκόνια, και μέχρι πρόσφατα ο μουεζίνης ανέβαινε μια στενή σκάλα στο εσωτερικό του μιναρέ πέντε φορές τη μέρα για να καλέσει σε προσευχή. Σήμερα χρησιμοποιούνται μεγάφωνα, και το κάλεσμα αντηχεί σε όλη την παλιά πόλη, συνδυασμένο με το κάλεσμα από τα άλλα τζαμιά της περιοχής. Πολλοί Τούρκοι και τουρίστες μαζεύονται το δειλινό στο πάρκο απέναντι από το τζαμί για να ακούσουν το κάλεσμα για τη βραδυνή προσευχή, καθώς ο ήλιος δύει και το τζαμί φωτίζεται από χρωματιστούς προβολείς.

                                                                                                                                                                                                                                                                             Παπαζήση Έφη

ΤΟ ΤΖΑΜΙ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

"Φτάσαμε στην πλατεία και κατεβήκαμε απ'τ'αμάξι. Ο περίπατος ανάμεσα στην Αγία Σοφία και το Μπλε Τζαμί προκαλούσε ανάμεικτα συναισθήματα. Ήταν σαν ένα ταξίδι στο χρόνο.... Πήρα ένα σακουλάκι κάστανα απ'τον πλανόδιο πωλητή που στεκόταν δίπλα απ'τον τοίχο της αυλής της Αγίας Σοφίας. Προσπαθήσαμε να τα φάμε ενώ ακόμη μας έκαιγαν το στόμα.

"Θα ξέρετε ότι εδώ βρισκόταν ο περίφημος βυζαντινός ιππόδρομος"είπε ύστερα από λίγο.

"Το γνωρίζω"είπα.

"Οι στασιαστές της Στάσης του Νίκα είχαν κάψει και την Αγία Σοφία. Γνωρίζετε κι αυτό εκεί το κτίριο;"

"Μάλιστα. Το Παλάτι του Νταμάτ Ιμπραήμ Πασά. Τώρα πια λειτουργεί ως μουσείο῾

"Γνωρίζετε επίσης ότι ο άτυχος βεζύρης του σουλτάνου Σουλεϊμάν του Νομομαθή είχε στήσει σ'αυτήν την πλατεία τρια αγάλματα;"

Όχι! "είπα δίχως να κρύψω την απορία μου. "Απ'όσο ξέρω ο ισλαμισμός απαγορεύει τα αγάλματα.

 Σωστά,. Όμως ο βεζύρης πίστευε τόσο πολύ στη δύναμή του ώστε έστησε πάνω σε τρεις κολόνες τα μπρούτζινα αγάλματα της Άρτεμης, του Ηρακλή και του Απόλλωνα. Οι έγκυες γυναίκες της Πόλης έρχονταν να κάνουν τάμα κάτω από το άγαλμα της Άρτεμης, ώστε τα παιδιά τους να γίνουν δυνατά και όμορφα όπως εκείνη.

Τι έγιναν αυτά τα αγάλαματα;"

"Μετά τη δολοφονία του βεζύρη, που έγινε κατόπιν εντολής του σουλτάνου, το πλήθος γκρέμισε και κατέστρεψε τα αγάλματα. Μερικοί ισχυρίστηκαν ότι ο Ιμπραήμ πασάς ήταν ειδωλολάτρης. Έτσι είναι η ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο ένας χτίζει, ο άλλος γκρεμίζει. Ο αγώνας διεξαγόταν μεταξύ αυτών των δύο δυνάμεων.῾.

Η ιστορία τόσων αιώνων που είχαν αυτοί οι δυο μεγαλοπρεπείς ναοί της Ορθοδοξίας και του Ισλαμισμού, μαζί με τα όσα δραματικά είχαν συμβεί σ'αυτήν την πλατεία, δημιουργούσαν ένα υποβλητικό κλίμα.Το δέος γινόταν εντονότερο τα βράδια όταν αποσύρονταν τα τουριστικά λεωφορεία και ο κόσμος, και στην πλατεία δεν έμενε πλέον κανένα σημάδι από τον σύγχρονο κόσμο."

                                                                                                                                                                                      Ζουλφί Λιβανελί, Σερενάτα

" Διασχίζοντας τα στενά σοκάκια αυτής της ιστορικής περιοχής που κάποτε ήταν γεμάτη με μεγαλοπρεπή παλάτια, ιερές εκκλησίες κι επιβλητικά μνημεία , στίψαμε το τιμόνι προς το Σουλτάναχμετ.

"Για κοιτάξτε τώρα και την Αγία Σοφία απέναντί του.""

"Εάν δεν υπήρχε η Αγία Σοφία δεν θα υπήρχε και το τέμενος Σουλτάναχμετ."

" Γιά κοιτάξτε τη λεπτότητα αυτών των μιναρέδων του τεμένους Σουλταναχμέτ."  

Αχμέτ Ουμίτ, Μνήμες της Κωνσταντινούπολης

                                                                                                                                  Ρώσση Λάουρα