| 
  • If you are citizen of an European Union member nation, you may not use this service unless you are at least 16 years old.

  • You already know Dokkio is an AI-powered assistant to organize & manage your digital files & messages. Very soon, Dokkio will support Outlook as well as One Drive. Check it out today!

View
 

Γέφυρα του Γαλατά

Page history last edited by Nelly Tsenoglou 10 years, 1 month ago

 

 

"Η γέφυρα αυτή είναι ένα σημείο που παρόμοιό του  δύσκολα μπορεί να υπάρξει για δεύτερη φορά στον κόσμο.... Μέσα σ'αυτή την τύρβη με τις παράξενες κι εντυπωσιακές μορφές ανακατεύονται λοιπόν οι Ανατολίτες και οι Ευρωπαίοι άποικοι."

 

                                      Π.Κ.Ενεπεκίδη, Τραπεζούντα-Κωνσταντινούπολη-Σμύρνη, 1800-1923

 

" Ένα από τα πιο επικίνδυνα σημεία για γυναίκες ήταν η γέφυρα του Γαλατά, η οποία συνδέει το τουρκικό τμήμα της Σταμπούλ με την ευρωπαϊκή πόλη του Γαλατά και είναι γνωστή ως "το πιο αξιοθαύμαστο μονοπάτι της Ευρώπης". Ένα ατελείωτο, πυκνό ρεύμα ανθρώπων κάθε φυλής και εθνικότητας την διασχίζει ασταμάτητα από το πρωί ως το βράδυ. Το ετερόκλητο πλήθος έδινε την εντύπωση ότι κοίταζες μέσα σ' ένα διαρκώς μεταλλασσόμενοκαλειδοσκόπιο: Έλληνες, Αρμένιοι, Τσερκέζοι, Άραβες, Τάταροι, Πέρσες, Αλβανοί, Μαυροβούνιοι και Τούρκοι, με κάθε μορφή εντόπιας ενδυμασίας ή στρατιωτικής στολής. Κάποιοι απ' αυτούς πεζοί, άλλοι καβάλα σε άλογα, γαϊδουρια ή μουλάρια ή οδηγώντας αραμπάδες ή άμαξες. Επαίτες ήταν παραταγμένοι στις δύο πλευρές της γέφυρας εκθέτοντας τα προσβεβλημένα από λέπρα πόδια τους, ενώ αδέσποτοι σκύλοι συνωστίζονταν γύρω από τους πωλητές φιστικιών και λουκουμιών. Πουθενά δεν θα μπορούσε κανείς να βρει ένα πιο πολυποίκιλο ανατολίτικο πλήθος από εκείνο που πέρναγε πλάι από τους διπλωμάτες και τους άλλους αντιπροσώπους των δυτικών χωρών: στρατιώτες, αχθοφόροι, δερβίδιδες και επαίτες ανάκατοι με τις πεπλοφορούσες κυρίες από τα χαρέμια, που βάδιζαν βιαστικά με χαμηλωμένο το βλέμμα, τυλιγμένες στους κομψούς πολύχρωμους φερετζέδες ή περνούσαν αργά μέσα στις κλειστές άμαξές τους, με το πρόσωπό τους μυστηριωδώς καλυπτόμενο στις λεπτές πτυχές του γιασμάκ τους. Εκεί οι στρατιώτες εκμεταλλεύονταν πλήρως τον συνωστισμό για να σπρώξουν, να τσιμπήσουν κα γενικά να ενοχλήσουν τις Ευρωπαίες κυρίες, που τους φαίνονταν τολμηρά και αναιδή παλιοθήλυκα καθώς βάδιζαν με ακάλυπτο το πρόσωπο σε ζωηρή αντίθεση με τις δικές τους πεπλοφορούσες χανούμ. Όταν πλησιάζαμε τους εισπράκτορες των διοδίων με τα μακριά λευκά σακάκια, οι οποίοι ανέκοπταν τον αδιάκοπο ρου των διαβατών για να εισπράξουν δέκα παράδες (μισή πέννα) από κάθε διερχόμενο, οι επιθετικοί στρατιώτες εξαφανίζονταν, γιατί κατάσκοποι του αυτοκράτορα στάθμευαν εκεί, παρακολουθώντας άγρυπνα όλους όσοι πηγαινοέρχονταν πάνω στην παλιά γέφυρα."

 

                                                                                               Ντορίνα Κλίφτον Νιβ, 26 χρόνια στην Κωνσταντινούπολη (1881-1907)

 

 

 

"Πότε είναι ένας νερουλάς με ένα τεράστιο ασκί στην πλάτη, πότε μια Ρωσίδα καβάλα σε άλογο, ή ένας λόχος του αυτοκρατορικού στρατού, με τους φαντάρους που είναι ντυμένοι σαν Ζουάβοι να πλησιάζουν τροχάδην, πότε πάλι ένα μπουλούκι αρμένιοι βαστάζοι που περνούν δυο-δυο και κουβαλούν μακριές βέργες στους ώμους τους απ'ὀπου κρέμονται πελώρια σακιά με εμπορεύματα."

                                      Edmondo de Amicis, Constantinopoli 1878

 

"Ένθεν προς τον Κεράτιον, τα καφενεία και οι σταθμοί των ατμοπλοίων του Κερατίου, εκείθεν προς τον Βόσπορον, τα καφενεία και οι σταθμοί των άλλων εταιρειών, του Βοσπόρου, των Πριγκιπονήσων, της Χαλκηδόνος. Αυτό που έχει την κόκκινην σημαίαν πιάνει εις την Ανατολήν, αυτό που έχει την πράσινην πιάνει εις την Ευρώπην. Και αυτό που έχει και κόκκινην και πράσινην πιάνει Ανατολήν και Ευρώπην -Δελενζέπαπόρ. Αυτό που είναι σαν κάρο άνευ πρώρας είναι το αραμπά -παπόρ, δια να ανοίγει τας πόρτας του και να δέχεται άμαξας και ζώα. Αυτό πάλιν το ιστιοφόρον, ως περισπωμένη σκολιόν, είναι το παζάρ -καϊκ. Και όλα αυτά τα ατμόπλοια τα πολυπληθή να έχωσι σταθμόν ττην γέφυραν. Και η γέφυρα να χρησιμεύη ως συγκοινωνία της Πόλεως και του Πέραν δύο δηλαδή πόλεων εκ 500.000 κατοίκων εκάστης."

 

                                                  Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, Με του Βορηά τα κύματα.

 

                                                                                                                                         

 

 

 

 

 

" Όμως εκείνο που μου άρεσε περισσότερο στον Γαλατά ήταν πώς μοσχοβολούσαν τριγύρω ένα σωρό μυρωδιές από γλυκά και φαγητά... Πόσες γλώσσες δεν ακούγονταν...Φραντσέζικα, Εγγλέζικα, Ρούσικα, Ιταλιάνικα, Γερμανικά!"

 

                                                             Ελένη Χατζούδη-Τούντα, Η Ηλιοστάλακτη στη Βιθυνία.

 

                                                                                                         

 "Χωρίς την γέφυρα μπορείς να ξεχάσεις την πόλη. Άλλωστε η γέφυρα είναι η ίδια μία πόλη, αν και τα φαινόμενα απατούν, γιατί η γέφυρα δεν είναι η πόλη, κάθε άλλο. Η γέφυρα είναι κυρίως ο εαυτός της, ας μείνουμε σ'αυτό. "

                                                                           Χεϊρτ Μακ, Στη γέφυρα του Γαλατά

 

 

 

"Κατά βάθος η γέφυρα δεν είναι καθόλου όμορφη. Είναι ένα κατασκεύασμα από μπετόν, λίγο πάνω από μισό χιλιόμετρο μήκος, με τέσσερις λωρίδες κυκλοφορίας και μια γραμμή του τραμ, στη μέση ένας ανυψωτικός μηχανισμός, γύρω και κάτω από ράμπες τούνελ και εμπορικές στοές.

Η γέφυρα διασκελίζει έναν στενό κόλπο εκβολή ενός ποταμού κατά τους προϊστορικούς χρόνους που χωρίζει τις δύο παλαιότερες γειτονιές και ταυτόχρονα ενώνει και τα δυο πνεύματα μέσα τούτη την πόλη...

...Η γέφυρα προσφέρει όλα όσα χρειάζεται ένας άνθρωπος: χτένες, ανατομικά σανδάλια, τσιγάρα, κούκλες που χορεύουν, τσάντες Γκούτσι και Ρόλεξ για καμιά εικοσαριά εκατομμυριάκια, κινητά Νόκια ασαφούς προέλευσης, ομπρέλες με παραστάσεις από λουλουδιασμένα λιβάδια, πινέλα ξυρίσματος,προφυλακτικά και κουρδιστά στρατιωτάκια που έρπουν χωρίς τελειωμό και κάθε δέκα δευτερόλεπτα ρίχνουν μια βροντερή ριπή. Ένα εκατομμύριο αξίζει περίπου μισό ευρώ,στην ουσία ένα παλιό νόμισμα, ένα από εκείνα τα νομίσματα του περασμένου αιώνα που έχουν τρελαθεί. Αλλά η γέφυρα έχει τη δική της ισοτιμία. Και τα ψάρια τα παίρνεις τσάμπα, αυτά σου τα χαρίζει η γέφυρα. Πάνω από την κουπαστή κρέμονται πάντα δεκάδες καλάμια ψαρέματος. Σήμερα είναι η μέρα με τις παχουλές σαρδέλες. Κατά ανεξήγητο τρόπο τερἀστια κοπάδια βρέθηκαν ξαφνικά κάτω από τη γέφυρα -την ερχόμενη εβδομάδα θα πιάσεις πάλι μια χούφτα λιγνά ψαράκια. Μια αποφασιστική κυρία βγάζει το ένα ψάρι μετά το άλλο, ενώ τα σκάφη αναψυχής και τα σκουριασμένα ρυμουλκά περνούν μουγκρίζοντας κάτω από τη γέφυρα και το πεζοδρόμιο τραντάζεται και τρέμει από τα τραμ."

 

Χεϊρτ Μακ Στη γέφυρα του Γαλατά

 

Χρύσα Μαρίνου

 

 

 

 

Η ΓΕΦΥΡΑ

 

"Οταν δεν διαβαίνει κανείς τη γέφυρα,

η γέφυρα άραγε σκέφτεται;

 

Τον ηλίθιο που περνά, ανεμίζοντας εκστατικά

το μαντιλάκι μπροστά στα μάτια του,

εκείνον που λιάζεται στα παγκάκια στη προβλήτα του Σκούταρι.

 

Αυτά που βρίσκονται πίσω από την ακτή του Σκούταρι,

Κασταμονή, Σαφράμπολη, Σίβας...Ερζερούμ.

 

Εδώ μες στους ανθρώπους άνθισαν μεγάλα κιάλια,

σαν τριαντάφυλλα.

Εδώ οι ζαχαροπλάστες απλώνουν, με τεράστιους πλάστες

-απ'την ενδόμυχη ζύμη τους-

 

διάφανα και αραχνϋφαντα όνειρα πάνω από τη γενέθλια

χώρα τους.

 

Χλωμοί χοντροί πωλητές ζαχαρωτών με κόκκινα μάγουλα,

τόσο μη κατηφείς όταν ρίχνουν τα γλειφιτζούρια και τις

καραμέλες βουτύρου

στον μαρμάρινο πάγκο τους,

εδώ χάνουν αυτή τη διάθεση, εδώ γίνονται ποιητές,

ενώ τα χέρια τους ευωδιάζουν

παστέλι, που τρίζει όταν κόβεται με μεγάλα μαχαίρια.

Όμορφοι μεγαλόσωμοι άνθρωποι

σαν τα κέρινα αγάλματα των γενίτσαρων στο στρατιωτικό

μουσείο,

εδώ στέκονται πλάι πλάι με

καλούς ανθρώπους, που έχουν παχύνει από τις πίτες τους

με κακής ποιότητας βούτυρο,

και παρακολουθούν τον δύτη.

 

Άνθρωποι που έχουν πιαστεί απ'τα μικρά τους δαχτυλάκια.

Άνθρωποι που με τα κίτρινα ρούχα τους

αντίκρισαν τις ζεστές νύχτες στο χωριό δίχως χήνες,

την τσουχτερή παγωνιά και τους σεισμούς, τις πλημμύρες

και τους πολέμους.

Άνθρωποι που ζούσαν από αποβουτυρωμένο ξινόγαλο με αφρό,

από πλιγούρι με πετρούλες.

 

Πιασμένοι απ'τα μικρά τους δαχτυλάκια...

 

Ενίοτε καταρρέοντας σε μια ξαφνική κρίση επιληψίας...

Πούθε έρχονται, πού πηγαίνουν;

Πιασμένοι απ'τα μικρά τους δαχτυλάκια...

Είναι οι υπνοβάτες της γέφυρας.

 

Όλοι τους ονειρεύτηκαν στα είκοσι, στα τριάντα τους τα όνειρα

ενός γέροντα.

Χαρούμενοι είναι,

ακόμη πιο χαρούμενοι από τους ίδιους τους ψαράδες,

όταν πιάνουν σκουμπρί,

εκεί κάτω, στις βάρκες όπου συνωστίζονται τα γιαταγάνια της

Ισταμπούλ.

Αγαπούν τα μπαγιάτικα σουσαμένια ψωμάκια που πουλιούνται 

εξήντα παράδες τα δύο.

 

Σ'αυτούς όλα βρίσκονται σε ύπνο βαθύ,

ο ηρωισμός, η φιλία, η συμπάθεια και η ανοχή...

Όλες οι ανάγκες και τα χρειαζούμενα.

Εκείνος ο άνδρας εκεί πέρα, ο σβέρκος ξυρισμένος με κοφτερό ξυράφι,

τα μαλλιά χτενισμένα ίσια προς τα πίσω,

φαρδιά ρούχα, χρυσό βλέμμα, ξανθός, μακριά πόδια,

ξέρετε ποιος είναι αυτός;

Όχι, μόνο η γέφυρα τον γνωρίζει, οι παλιοί αστυνομικοί επίσης:

-Άνθρωπε πάλι εσύ εδώ; λένε.

Εκείνος μαζεύεται κουβάρι, βγάζει τα χέρια από τις τσέπες του,

πετάει τη γόπα του χάμω.

-Εντάξει, φεύγω κύριοι, παιδιά, λέει.

Είναι ο περιβόητος πορτοφολάς, ο Ισταύρος από το Γεντικουλέ

και είναι ομορφόπαιδο.

 

Ένας άλλος κοιτάζει τα βράδια μετά τις δέκα τα πλοία

και τα φωτάκια, γελάει.

 

Αχ, αν κάποιος του αγόραζε ένα εισιτήριο, 

θα ήταν πανεύκολο να ταξιδέψει σ'όλο το κόσμο.

Ο γείτονάς του σκέφτεται να παραμείνει, κι ας είναι η φυγή 

αυτό που επιθυμεί.

Μόνο που σ'αυτόν τον τελευταίο όλα είναι ψεύτικα,

ονειροπόληση και μελαγχολία.

Αλλά όποιος τριγυρίζει για να βρει έναν φίλο,

αυτόν καλύτερα να τον αποφύγεις...

Στη γέφυρα δε κάνεις φίλους,

από τη γέφυρα μόνο παρακολουθείς.

 

ΣΑΪΝΤ ΦΑΪΚ ΑΜΠΑΣΙΓΙΑΝΙΚ, Η Γέφυρα

 

Φοίβη Αλεξιάδη, Λητώ Παλαιολόγου

 

 

 

 

 

 

 

ΕΙΚΟΝΕΣ

 


 

 

ΣΚΑΡΤΣΙΑΡΗ ΑΦΡΟΔΙΤΗ

 

 

 

 

Η Γέφυρα του Γαλατά

 

 

Στέκομαι πάνω στη γέφυρα
Και σας χαζεύω όλους σας με κέφι
Άλλος τραβάει σιγά σιγά κουπί
Άλλος βγάζει μύδια απ΄το καραβάκι
Άλλος κρατάει το τιμόνι στο πλοίο
Άλλος κουμαντάρει το παλαμάρι στο κεφαλόσκαλο
Άλλος είναι πουλί, πετάει, σαν ποίημα
Άλλος είναι ψάρι αστραφτερό
Άλλος βαπόρι, άλλος λαμπόγυαλο
Άλλος σύννεφο, στον αέρα
Άλλος είναι ατμάκατος με καπνοδόχο
Περνάει βιαστικά κάτω απ΄τη γέφυρα
Άλλος είναι ντουντούκα και σφυρίζει
Άλλος είναι ντουμάνι και καπνίζει
Όμως εγώ τρυπώνω μέσα σε όλων σας
Σε όλων σας τον καημό
Μήπως εγώ είμαι το κέφι που φωλιάζει μέσα σας
Είναι η μέρα που θα σας πω ένα ποίημα
Που ίσως θα στρέφεται γύρω από σας
Έχω πέντε έξι γρόσια στα χέρια μου
Και η κοιλιά μου είναι χορτάτη.

 

(ποίημα του Orhan Veli Kanik σε μετάφραση του Θωμά Κοροβίνη).

 

 

 

 

 

"Φαίνεται πως ο κόλπος του Χαϊντάρπασα, όπως και η γέφυρα του Γαλατά και η λεωφόρος Ταρλάμπασι, χωρίζει δυο κόσμους. Ισλάμ, φτώχεια, μαντίλες και μανγκάλ στον βορρά. Μποέμ, καλλιτέχνες, καφέ -μπαρ, εκκλησίες, ακριβά ιδιωτικά σχολεία, παλαιοπωλεία και εκθέσεις βιβλίου στον νότο."

 

                                       Αλέξανδρος Μασσαβέτας, Κωνσταντινούπολη Η Πόλη των Απόντων

 

 

 

"Όλοι οι επαγγελματίες ψαράδες ξεκινούν πιάνοντας πρώτα λίγα ψάρια για δόλωμα. Αυτά κόβονται κατά μήκος στη μέση, και ύστερα αρχίζει η πραγματική δουλειά. "Αλλά τι τα θες, τόσο μεγάλα ψάρια όσο στην εποχή των γονιών μας δεν πιάνεις τώρα πια" λένε όλοι. "Αυτά τώρα πιάνονται όλα από τις μηχανότρατες πιο πέρα - και το νερό της θάλασσας δεν είναι πια τόσο καθαρό άλλωστε". Ο τραπεζικός που έμαθε να ψαρεύει από τον πατέρα του, είδε τα ψάρια να λιγοστεύουν χρόνο με το χρόνο: "Εδώ υπήρχαν τόσο πολλά ψάρια, έβγαζες ψάρια με τη σέσουλα, ότι είδος μπορείς να φανταστείς. Και δεν ήταν ανάγκη να κάνεις σχεδόν τίποτα, δεν χρειαζόσουν δόλωμα. Πριν από δέκα χρόνια ακόμα έπιανες εύκολα ένα μεγαλούτσικο ψάρι. Γοφάρια, τέτοια είδη. Τώρα βρίσκεις κυρίως σαρδέλες στο αγκίστρι σου, και πρέπει να έχεις καλό εξοπλισμό για να πιάσεις κάτι της προκοπής". Βγάζει τα σύνεργά του κάτω απ' το κουτί με τα σάντουιτς του : πετονιές και αγκίστρια όλων των ειδών και μεγεθών, αγκίστρια με μεγάλα βαρίδια - όταν είναι δυνατό το ρεύμα -, πολύ λεπτές πετονιές - για το βυθό -, αγκίστρια με φουντίτσες για να μπορέσεις να τα πετάξεις μακριά, αγκίστρια για σαρδέλα, αγκίστρια για γοφάρι, αγκίστρια για κολιό, αγκίστρια για καλό καιρό, κακό καιρό, θύελα, βροχή, καλοκαίρι, φθινόπωρο."
 

                                                                                                                                            ΣΤΗ ΓΕΦΥΡΑ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑ - ΧΕΙΡΤ ΜΑΚ
                                                                                                                                  ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΦΡΑΓΚΟΥ & ΜΕΛΙΝΑ ΚΑΡΑΠΟΥΛΙΟΥ

 

 

 

 

 

Comments (4)

Nelly Tsenoglou said

at 10:29 pm on Jan 31, 2014

Μπράβο, Λητώ! Καλωσόρισες στην παρέα μας! Να προτείνω να σημειώσεις το όνομα του ποιητή και από κάτω και το δικό σου;

letop said

at 4:41 pm on Feb 4, 2014

Τι εννοείτε;

Nelly Tsenoglou said

at 4:43 pm on Feb 4, 2014

Το έχεις ήδη σημειώσει. Όλα καλά τώρα.

letop said

at 4:48 pm on Feb 4, 2014

Εντάξει

You don't have permission to comment on this page.